บทที่ 4 สื่อการสอน

สื่อการเป็นองค์ประกอบที่สำคัญอย่างหนึ่ง สื่อการสอนเป็นตัวกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจช่วยให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้ง่ายขึ้น ทำให้มีการรับรู้และการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพผู้เรียนสามารถเรียนได้มากขึ้นแต่เสียเวลาน้อยลง

ความหมายของสื่อการสอน
.....หมายถึง วัสดุอุปกรณ์หรือวิธีการใดๆ ที่นำมาใช้ประกอบการเรียนการสอนเป็นตัวกลางหรือตัวเชื่อมในการถ่ายทอด ประสบการณ์ไปยังผู้เรียน

คุณค่าของสื่อการสอน
.....1. คุณค่าวิชาการ
.....2. คุณค่าด้านจิตวิทยาการเรียนรู้
.....3. คุณค่าด้านเศรษฐกิจการศึกษา

คุณสมบัติของการสื่อสาร
.....1. สามารถจับยึดประสบการณ์ การกระทำที่ผ่านไปอย่างรวดเร็วไว้ได้อย่างคงทน
.....2. สามารถจัดแจงให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน
.....3. สามารถแจกจ่ายและขยายจำนวนของสื่อออกเป็นหลายฉบับ เพื่อเผยแพร่ไปสู่ผู้เรียนจำนวนมากและสามารถใช้ซ้ำๆ กันได้หลายๆ ครั้งตามความต้องการ

ประเภทของการสื่อสาร
.....สื่อการสอนครูนำมาใช้ประกอบการเรียนการสอนมีหลากหลายชนิด การจำแนกประเภทของการสื่อสารสอนเป็นหมวดหมู่จึงทำได้หลายวิธีโดยใช้เกณฑ์ต่างกัน
...1. การจำแนกตามคุณสมบัติของสื่อ
.....1.1 วัสดุ เป็นสื่อเล็กหรือสื่อเบาๆ บางที่เรียกว่า ซอฟแวร์
.....1.2 อุปกรณ์ เป็นสื่อใหญ่หรือสื่อหนัก บางที่นิยมเรียกว่า ฮาร์ดแวร์
.....1.3 วิธีการ เทคนิค หรือกิจกรรม ช่วยให้ผู้เรียนมีโอกาสมีส่วนร่วมในการกระบวนการเรียนการสอนมากที่สุด

...2. การจำแนกตามแบบของสื่อ
.....2.1 สิ่งพิมพ์ เป็นสื่อที่บรรลุเนื้อหาในรูปของตัวหนังสือเป็นหลัก
.....2.2 วัสดุกราฟิก เป็นสื่อที่แสดงเนื้อหาข้อความและรูปภาพ
.....2.3 วัสดุและเครื่องฉาย เป็นสื่อที่บรรจุเนื้อหาและข้อความและรูปภาพลงในวัสดุฉายแล้วนำเสนอโดยผ่านเครื่องฉายต่างๆ
....2.4 วัสดุถ่ายทอดเสียง เป็นสื่อที่นำเสนอเนื้อหาด้วยเสียง

...3. การจำแนกตามประสบการณ์หลักการเลือกและใช้สื่อการสอน
...1. การเลือก
.....1.1 การเลือกใช้สื่อตามวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้
.....1.2 การเลือกใช้สื่อตามระดับคุณค่าของสื่อ
.....1.3 การเลือกใช้สื่อตามขนาดของกลุ่มผู้เรียน


...2. การเตรียม
.....2.1 การเตรียมครู ได้แก่ ศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม พิจารณาสิ่งที่เป็นปัญหาในการสอนแล้วแก้ไข
.....2.2 การเตรียมผู้เรียน อธิบายให้ผู้เรียนทราบล่วงหน้าจะมีกิจกรรมอะไรผู้เรียนควรทราบล่วงหน้า กระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ
.....2.3 การเตรียมชั้นเรียน จัดโต๊ะเก้าอี้ของผู้เรียนให้เพียงพอ ให้ทุกคนสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจน ให้เป็นระเบียบและเรียงตามลำดับ
...3. ขั้นการใช้หรือการแสดง
...4. ขั้นติดตามผล

ดีและข้อจำกัดของสื่อสารการเรียนการสอน
...1. สื่อการสอนประเภทที่ไม่ต้องใช้เครื่องฉาย
.....1.1 สิ่งพิมพ์ต่างๆ เป็นวิธีการเรียนรู้ที่ดีที่ดีที่สุดสำหรับผู้ที่ความถนัดในการอ่าน
.....1.2 ของจริง ของตัวอย่างมีข้อดีคือ แสดงเนื้อหาสาระที่เป็นจริงได้ตามสภาพของสิ่งนั้น
.....1.3 หุ่นจำลอง มีข้อดีคือ มีลักษณะเป็น 3 มิติ สามารถจับต้องและพิจารณารายละเอียดได้
.....1.4 วัสดุกราฟิก ช่วยแสดงความสัมพันธ์ของเนื้อหาให้สามารถเปรียบเทียบได้
.....1.5 กระดานชอล์ก มีข้อดี คือ ต้นทุนในการผลิตและการใช้ต่ำ พื้นที่มีขนาดใหญ่
.....1.6 กระดานแม่เหล็ก มีข้อดีคือ สามารถนำเนื้อหาหรือรูปภาพที่ใช้แล้วกลับมาใช้ได้อีก

...2. สื่อการสอนประเภทที่ต้องใช้กับเครื่องฉาย
.....2.1 แผ่นโปร่งใส
.....2.2 สไลด์
.....2.3 ฟิล์มสตริม
.....2.4 ภาพยนตร์ วีดิทัศน์
.....2.5 โทรทัศน์ วงจรเปิด
.....2.6 โทรทัศน์ วงจรปิด

...3. สื่อการสอนประเภทวัสดุอิเล็กทรอนิกส์
.....3.1 แผ่นซีดี คอมแพ็คดิสก์
.....3.2 ซีดี-รอม
.....3.3 แผ่นซีดี-รอมคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
.....3.4 วิทยุกระจายเสียง
.....3.5 สื่อประสม

...4. สื่อการสอนประเภทกิจกรรมหรือวิธีการ
.....4.1 การศึกษานอกสถานที่
.....4.2 การสาธิต
.....4.3 การจัดนิทรรศการ
.....4.4 การแสดงบทบาทสมมุติ

บทสรุป
.....สื่อการสอน หมายถึง วัสดุอุปกรณ์หรือวิธีการใดๆ ที่ครูนำมาประกอบการเรียนการสอน เพื่อช่วยให้เกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ